کار اصلی نازل جوشکاری و برشکاری، جهت دادن مستقیم گاز محافظ به حوضچه جوش است. به طور کلی معیار انتخاب نازل برشکاری به کاری که قرار است انجام دهید بستگی دارد. بعضی از نازل‌های جوشکاری به نسبت موارد مشابه خود پوشش دهی گاز بهتری دارند و بعضی دیگر دارای دسترسی بهتری هستند.
در این مقاله به بررسی نازل برشکاری و جوشکاری میپردازیم و کاربرد آن را در جوشکاری بیان می کنیم. با ما همراه باشید.
سرپیک جوش و برش چیست؟
از سرپیک جوش و برش برای برش دادن مواد استفاده می‌شود. ابتدا فلز به وسیله شعله حرارت داده می‌شود تا به رنگ قرمز درآید.
هنگامی که قطعه به این حد از دما رسید، با فشار دادن اهرم در سر پیک برش، اکسیژن به مواد دمیده می‌شود. در سرپیک برش واکنش اکسید شدن تشکیل می‌شود و تولید گرما می‌کند. این حرارت است که سبب ادامه‌دار شدن فرایند برش می‌شود.
بیشتر بخوانید: سرپیک جوش چیست؟
نازل برشکاری و جوشکاری
یکی از قسمت‌های اصلی در سرپیک جوش، نازل برشکاری است. کلاهک مسی نازل برشکاری عمل قبل بالا بردن حرارت را برعهده دارد و باعث ذوب شدن فلز می‌شود و در قسمت دوم نازل برشکاری، اکسیژن با حرارت تولید شده واکنش نشان می‌دهد و حرارت بالا رفته و باعث جوش دادن فلز می‌شود. بطور کلی نازل‌های برشکاری مختلفی وجود دارد.
با انتخاب درست نازل برای جوشکاری، می‌توان کار جوشکاری را با نقص کم‌تری انجام داد و دقت کار را بالا برد و در وقت هم صرفه‌جویی کرد. بنابراین نازل جوشکاری نقش بسزایی در فرایند جوشکاری دارد.
با استفاده از تفنگ جوشکاری می‌توانید گزینه‌های متنوعی در مورد انتخاب نازل داشته باشید. البته انتخاب نوع نازل از قبل مشخص نیست و در هنگام جوشکاری مشخص می‌شود.
متاسفانه در کارهای جوشکاری به تجهیزات جوشکاری، اهمیت زیادی داده نمی‌شود و از نازل مناسب برای جوشکاری استفاده نمی‌شود، اگر به این کار اهمیت داده شود تاثیر بسزایی بر روی بهره وری و هزینه کلی صرف شده در کار خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: ابزارهای مورد نیاز جوشکاری
توضیحات فنی در مورد نازل برشکاری
نازل برشکاری یکی از قسمت‌های سرپیک جوشکاری است که دارای عملکرد خاصی است. جنس این نازل از مس است. این کلاهک مسی و نازل برشکاری با یک سوراخ اکسیژن در مرکز و سوراخ‌های دایره‌ای شکل در اطراف آن برای تهیه گازهای گرم کننده ساخته شده است.
هنگام برش، گازهایی که از قبل گرم شده‌اند از طریق حلقه‌های دایره‌ای شکل به فلز مورد نظر انتقال پیدا می‌کنند. بعد از داغ شدن فلز، از طریق سوراخ مرکزی اکسیژن خارج می‌شود. گرمای فلز با اکسیژن واکنش نشان داده و روند گرم شدن را افزایش می‌دهد و باعث ذوب شدن فلز می‌شود.
جریان اکسیژن که از نازل جاری است، آهن مایع را دفع کرده و باعث برش در سطح فلز می‌شود. برای دستیابی به بهترین برش، نازل به مخلوط شدن سوخت و هوا کمک می‌کند. بنابراین نازل برمبنای اندازه و نوع سوراخ خود، نقش مهمی در جهت‌گیری شعله و تعیین عرض برش دارد.
معیارهای مهم در انتخاب سایز نازل برشکاری
دسترسی جوش محدود:
به‌طور کلی به دلیل ذخیره کردن و همچنین پوشش دهی کافی گاز، باید از نازل بلند استفاده شود. این امر یک قانون کلی محسوب می‌شود. در شرایطی از نازل کوتاه و دارای گلوگاه استفاده می‌شود؛ که دسترسی جوش، موضوع مورد اهمیت باشد.
پاشیدگی های جوش سنگین:
در پروژه‌هایی که پاشش‌های زیادی تولید می‌کنند مانند سطوح چرب، مواد با پایه گالوانیزه، مدار جوش کوتاه، کربن دی اکسید ۱۰۰درصد و… از نازل های کوتاه با سوراخ سایز بزرگ استفاده می‌شود. جنس نازل هم باید از مواد برنجی انتخاب شود.
جریان جوشکاری:
سایز نازل جوشکاری ارتباط مستقیم با جریان جوشکاری دارد یعنی هر مقدار جریان جوشکاری بیشتر باشد، سایز نازل باید بزرگتر باشد. به همین ترتیب در پروژه‌هایی که به جریان جوشکاری کم‌تری نیاز دارند، از نازل‌های جوشکاری در سایزهای کمتر استفاده می‌شود. این امر باعث می‌شود تا در میزان هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.
دمای بالا:
برای انجام عملیات‌های جوشکاری که دمای بالایی را تولید می‌کنند باید از نازل‌هایی که برای کارهای سنگین مناسب است استفاده کرد که معمولاً جنس این نازل‌ها از مس است. همچنین در پروژه‌هایی که گرمای متوسط و کم در آنها تولید می‌شود از نازل‌های برنجی که از مقاومت خوبی برخوردار هستند استفاده می‌شود.
لازم به ذکر است که بدانید نازل‌های برنجی در دمای بالای ۴۵۰ درجه نیز دارای عملکرد بهتری هستند و در چنین مواردی از آنها استفاده می‌شود.
جنس مواد نازل برشکاری
نازل از جنس برنج:
در بیشتر نازل‌ها از جنس برنج استفاده می‌شود به دلیل اینکه مقاومت آنها نسبت به ترشحات بالا است و از نازل‌های برنجی برای کارهایی با آمپر پایین و آمپر بالا و همچنین برای کارهایی که نیاز به زمان قوس الکتریکی طولانی‌تری دارند؛ استفاده می‌شود.
نازل از جنس نیکل:
نازل‌هایی وجود دارد که جنس روکش آنها از نیکل است که مزیت‌های فراوانی مانند طول عمر بیشتر، مقاومت بیشتر نسبت به ترشحات و پاشش‌ها دارند. بر روی نازل های مسی روکشی از جنس نیکل قرار می‌دهند و در نتیجه تمام خاصیت‌های نازل مسی را در کنار مقاومت بالاتر نسبت به ترشحات جوش را می‌توانید داشته باشید.
دفع گرمای حاصل از فرایند کار، یکی ازعلت‌های طول عمر بیشتر نازل های از جنس نیکل است. یعنی در حین انجام پروژه جوشکاری درون نازل و بیرون آن خنک باقی می‌ماند. این خصوصیت باعث می‌شود ترشحات کم‌تری به نازل بچسبد. به همین دلیل نازل با روکش نیکل انتخاب مناسبی برای پروژه‌های جوشکاری در رباتیک هستند.
شکل‌های مختلف نازل برشکاری
در نازل برشکاری اشکال مختلفی وجود دارد که برخی از این اشکال کوتاه، بلند، سر راست و دارای گلوگاه هستند. در نازل‌های سر راست قطر داخلی بزرگتر است که تقریبا حدود ۳.۵ اینچ است. ولی معمولا باعث ایجاد برش خوبی نمی‌شوند.
اگر بخواهید برش خوبی داشته باشید، استفاده از نوع گلوگاه بهترین انتخاب محسوب می‌شود و به طور معمول قطری که این نازل‌ها دارند ۱.۲ اینچ است و از آنها برای جوشکاری‌های اتوماتیک استفاده می‌شود.
یکی دیگر از نازل‌هایی که برش خوبی را ایجاد می‌کنند، نوکشان بلند یا کوتاه است و قطر داخلی در نازل‌هایی با نوک بلند، کوچک است و باعث جمع شدن سریع‌تر پاشش‌های جوشکاری می‌شود.
انواع نازل برشکاری و جوشکاری
نازل‌ها درگروه‌های متفاوت، مناسب برای کارهای سنگین و استاندارد وجود دارند. نازل‌هایی که برای کارهای سنگین مناسب هستند دیواره‌های ضخیم‌تری دارند و به دلیل نوع ساختار سنگین آنها، این نازل‌ها در برابر گرما مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند و به همین نسبت عایق آنها نیز ضخیم‌تر هست و برای کارهایی با گنجایش ۴۰۰ تا ۶۰۰ آمپر مناسب است.
در صنعت از اندازه‌های استاندارد بیشتر استفاده می‌شود و به نسبت نازل‌های سنگین که برای نصب باید پیچانده شوند این نازل‌ها دارای این مزیت هستند که به راحتی نصب می‌شوند و به راحتی قابل تعویض هستند. نازل‌های استاندارد برای کارهایی با آمپر ۱۰۰ تا ۳۰۰ مناسب هستند و دیواره‌های نازک‌تری دارند.
هنگام نصب نازل‌های استاندارد مطمئن باشید که سرک به درستی در جای خود قرار گرفته است. به دلیل اینکه اگر درست قرار گرفته نشود گاز نشت می‌کند و همین مساله باعث می‌شود کیفیت جوشکاری پایین بیاید.
نازل‌های همگرا:
این مدل از نازل‌ها دارای حفره‌ای با قطر ۱۳ تا ۱۵.۵ میلی‌متر هستند. از نازل‌های همگرا در جوشکاری‌های زینک یا پوشش‌دار زینک استفاده می‌شود. نوع کارایی نازل‌ها با نوک همگرا، به این صورت است که باعث می‌شود همگرایی خوبی در گاز خروجی به وجود بیاید و محدوده بیشتری در اطراف حوضچه جوش توسط گاز محافظ پوشش داده می‌شود.
نوع طراحی نازل به شکلی است که باعث می‌شود گاز با سرعت بالایی روی کار تاثیر بگذارد و همین امر باعث می‌شود شرایط اتمسفری، کار را خراب نکند.
نازل‌هایی که به شکل سیلندر هستند:
نام دیگر این نازل‌ها، نازل های سر راست است. این نوع نازل‌ها برای کارهای سنگین مناسب هستند و نوع کارایی نازل‌های سر راست در آمپرهای بالا است. نوع خارج شدن گاز از این نازل‌ها به صورتی است که به حداکثر مقدار خود می‌رسد.
کاربرد نازل‌های جوشکاری شبه بطری:
کاربرد این نازل‌ها به صورتی است که دسترسی راحت‌تری به کار دارید و همچنین دید بهتری را هم دارید. تکه ای از نازل که به شکل گلوگاه است به صورت یک حفره ایستاده می‌باشد. از نازل‌های شبه بطری در پروژه‌های رباتیک استفاده می‌شود.
هنگام مقایسه کردن نازل‌های همگرا با نازل‌های شبه بطری همگرایی گاز در این نوع از نازل‌ها بیشتر است. اما موقع کار کردن با این مدل از نازل‌ها، خطر جمع شدن ترشحات جوش وجود دارد.
نازل ویکتور:
نازل هوا و برش ویکتور نیز به دو صورت استیلنی و هوا گاز می‌باشد که در سایزهای ۱،۲،۳،۴،۵،۶ برای برش‌های مختلف است.
چگونگی خراب شدن و بلا استفاده شدن نازل‌های برشکاری
ضربه خوردگی:
ضربه خوردن نازل برشکاری موجب بلا استفاده شدن آن می‌شود. وقتی نازل از سر کلاهک جدا شود و به زمین برخورد کند باعث می‌شود سر نازل دچار آسیب و له شدگی شود. بنابراین وقتی که کاربر می‌خواهد نازل را داخل کلاهک قرار دهد، نازل درست در جای خود قرار نمی‌گیرد و باعث از بین رفتن و خراب شدن نازل می‌شود.
سوختگی:
از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که هنگامی که کاربر با سرپیک برش کار می‌کند از ضربه زدن به نازل در مواقعی که کار به پایان می‌رسد؛ خودداری کند و آن را پرتاب نکند و یا از قرار دادن نازل بر روی شن و ماسه خودداری کند چون ممکن است؛ شن و ماسه به داخل سرپیک رفته و این اتفاق باعث می‌شود شعله به طرف عکس خود برگردد و نازل را بسوزاند.
زنگ زدگی:
بیشتر اوقات دیده می‌شود که نازل برشکاری را با هر برندی که خریداری می‌کنند وقتی که در جایی که رطوبت وجود دارد؛ نگهداری شود به دلیل اینکه کلاهک نازل از جنس برنج درست شده است باعث اکسید شدن آن می‌شود و هنگام کار نازل خیلی سریع می‌سوزد.
نکات مهم هنگام خرید نازل برشکاری
هنگام انتخاب نوک نازل برش یا طراحی کردن نازل دستگاه برشکاری باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشید. از جمله مهمترین آیتم‌هایی که در موقع خرید نازل برشکاری و یا انتخاب آن باید در نظر بگیرید، عبارت است از:
- میزان ضخامت فولادی که باید برش داده شود.
- شکل و نوع سوراخ برش مثلا سوراخ بزرگ، سوراخ استوانه‌ای و سوراخ واگرا
- گازی که در دستگاه هوا برش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- انواع برش های انجام شده
- خصوصیات موادی که برش داده می‌شوند به عنوان مثال ترکیب مواد، صفحه اولیه و…
هنگام خرید نازل‌های برشکاری باید به آیتم‌های دیگری نیز توجه داشته باشید البته موارد ذکر شده، از اصلی‌ترین آنها هستند. لازم به ذکر است که بدانید از بین همه عواملی که در فرایند برش با شعله اتفاق می‌افتد، نازل برش و جریان برش اکسیژن ناشی از آن، مهمترین آیتم در این فرآیند محسوب می‌شود. مواردی مانند مشعل و دستگاه‌های کنترل فشار که به آنها متصل هستند تاثیر زیادی بر روی برش ندارند.
موقع خرید این قطعه مکانیکی برای برشکاری لازم است نازل‌هایی را انتخاب کنید که جنس قسمت داخلی آنها از برنج باشد. قسمت داخلی نازل‌هایی که از جنس برنج است، قطر داخلی خود را حفظ می‌کنند و دچار ساییدگی نمی‌شوند. بنابراین این مسئله را بدانید که نازل‌های عایق شده با فایبرگلاس نیز طول عمر بیشتری نسبت به مدل‌های دیگر دارند.
بیشتر بخوانید: انواع روش های برشکاری فلزات
برای خرید نازل برشکاری همیشه نازل‌هایی را تهیه کنید که سطوح خارجی و لبه‌های صافی دارند. این مدل از نازل‌ها، در مقابل ترشحات مقاومت بیشتری را دارند و کمتر دچار آسیب دیدگی می‌شوند. مدل نازل برشکاری سنگین و ضخیم بهتر از انواع نازل برشکاری سبک و نازک است. بنابراین ضخامت بیشتر نازل سبب می‌شود تا نازل در برابر حرارت مقاومت بیشتری داشته باشد.
نوع طراحی نازل برشکاری
سه مدل نازل برشکاری برای دستگاه هوا گاز وجود دارد که برای گازهای سوختی، گاز طبیعی و پروپان با مدل‌های مختلف وجود دارد. تفاوت در طراحی این نازل‌ها، با توجه به تفاوت سرعت شعله گازهای مختلف، ضروری به نظر می‌رسد.
انتخاب انواع نازل برشکاری براساس نوع گاز:
گروهی از افراد بر این باورند که بعضی مواد افزودنی که با گاز طبیعی یا پروپان مخلوط شده است؛ باعث می‌شود عملکرد برش را بهبود دهد. ولی این افزودنی‌ها هیچ گونه تغییری در نوع انتخاب نازل برای گاز اصلی سوخت ندارد و هیچ گونه تاثیری در کل واکنش انجام نمی‌دهد. گازهای اصلی سوخت شامل موارد زیر می شوند:
- پروپیلن
- استیلن
- گاز طبیعی یا پروپان
۱. نازل پروپیلن:
لازم به ذکر است که بدانید دامنه نازل پروپیلن کوتاه‌تر از دامنه نازل پروپان یا گاز طبیعی است که نشان دهنده آن است که سرعت شعله پروپیلن از پروپان یا گاز طبیعی بیشتر است در نتیجه برای پروپیلن نازل با دامنه کوتاه‌تر کافی است.
۲. نازل استیلن:
نازل استیلن به سمت جلو صاف است و بخش نگه‌دارنده شعله را ندارد. شعله استیلن سرعت بسیار بیشتری نسبت به سوخت‌های دیگر دارد. فقط فعل و انفعال بین شعله گرم شونده به اندازه‌ای است که بتواند شعله روی نازل را با همان سرعت که مورد استفاده است، باقی نگه دارد تا عمل برش انجام شود.
۳. نازل پروپان یا گاز طبیعی:
محل نگه داری شعله برای نازل‌های پروپان یا گاز طبیعی از کنارهم بودن درگاه‌های شعله با برهم کنش این درگاه‌های مجاور است. همچنین باعث می‌شود شعله‌های آتش با دیواره دامنه در تعامل باشند.
باید از نازل برشکاری متناسب با نوع گاز استفاده شود
هنگام طراحی یا انتخاب نازل باید به این نکته توجه داشته باشید که مدل نازل برشکاری باید مناسب و متناسب با گاز پیش گرم باشد، به دلیل اینکه ممکن است با استفاده از نازل نامناسب مشکلات شدیدی به وجود بیاید.
در نازل‌هایی که برای پروپان یا گاز طبیعی یا پروپیلن طراحی شده است نباید از استیلن استفاده شود چون ممکن است منجر به سوختگی دائم نازل و یا گرم شدن شدید نوک برش شود.
موقع استفاده از نازل استیلن اگر گازی غیر از استیلن استفاده شود شاید مشکلی جدی ایجاد نشود، ولی شعله قابل استفاده‌ای تولید نمی‌کند. به دلیل اینکه شعله با جریان بسیار ناچیزی از سطح نازل خارج می‌شود؛ قابل استفاده نخواهد بود.
چگونگی نگهداری از نازل‌ها
این نکته که به جه صورت از نازل‌ها نگهداری کنیم و آنها را مورد استفاده قرار دهیم مهم است. به دلیل اینکه موجب بالا رفتن کارایی می‌شود و از زود فرسوده شدن آنها جلوگیری می‌شود.
هر مقدار نازل کیفیت بالاتری داشته باشد، میزان طول عمر آن نیز بیشتر خواهد بود. سطح و لبه‌های صاف را در انتخاب نازل در نظر داشته باشید تا در برابر ترشحات و پاشش‌ها مقاومت بیشتری را از خود نشان دهند. هر چه میزان وزن نازل سنگین‌تر باشد و از ضخامت بیشتری برخوردار باشد، کیفیت آن بهتر خواهد بود.
وقتی نازل از جنس برنج ساخته شود. باعث می‌شود نازل، به دلیل حفظ قطر داخلی، طول عمر بالاتری داشته باشد و زود خراب نشود. قرار دادن نازل‌ها در پکیج اصلی خود بعد از اتمام کار بهترین شیوه نگهداری آنها خواهد بود و باعث بالا رفتن طول عمر آنها می‌شود.
موقع نصب نازل‌ها یا تعویض آنها استفاده از دستکش ضروری خواهد بود به دلیل اینکه به این وسیله آلودگی و کثیفی وارد حوضچه جوش نشود. باید به دفترچه راهنما و به نوع تمیز کردن نازل های برشکاری توجه داشته باشید تا پاشش‌ها در آن جمع نشوند.
ماشین نازل برشکاری یکی از انواع قطعات مکانیکی برشکاری و جوشکاری است که کیفیت آن در نوع فرآیند جوشکاری و برشکاری از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین خرید بهترین نازل برشکاری می‌تواند کیفیت بالای فعالیت‌های شما را تضمین کند.
جمع بندی
ما در گروه آروا چندین سال است که انواع ابزار آلات صنعتی را بر مبنای استانداردهای جهانی برای مصرف کنندگان داخلی جمع آوری و عرضه می‌کنیم. مجموعه آروا کوشش می‌کند تا ابزار آلات مختلف صنعتی که شامل قطعات و لوازم برشکاری و جوشکاری هم می‌شود با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت در اختیار صنعت‌گران قرار دهد. بنابراین به شما عزیزان توصیه می‌شود جهت خرید ابزار آلات صنعتی مورد نیاز خود با شرکت آروا تماس حاصل فرمایید.
بدون دیدگاه