انبر جوش در حقیقت ابزاری برای نگه‌داشتن الکترود جهت اتصال آن به قطعه مورد نظر است. در واقع نقش اصلی انبر جوشکاری، انتقال جریان لازم بین کابل جوشکاری و الکترود جوشکاری می‌باشد. معمولا، به انبر جوش، قطب مثبت متصل می‌شود. انبر اتصال برای ایجاد اتصال منفی به قطعه مورد جوشکاری است. در واقع این انبر نقش گیره را دارد. فنر مورد استفاده در انبرهای اتصال باید دارای کیفیت مناسب و قوی باشند و انبر اتصال را به جریان منفی وصل کنند. در این مقاله به معرفی این دو نوع انبر همراه با کاربردهای آنها بطور مفصل شرح خواهیم داد:
انبر جوش چیست؟
انبر جوش یا نگهدارنده الکترود (electrode holder) دارای دسته عایقی است که الکترود به آن متصل می‌شود. جوشکار برای ایجاد قوس الکتریکی (arc) از این وسیله استفاده می‌کند. دسته‌های انبر جوش عایق هستند؛ بنابراین اگر اتصالی بین آنها و هر قسمت از کار پیش آید، مشکلی رخ نمی‌دهد و اصطلاحا اتصال کوتاه (ارتباط ناخواسته بین دو گره با ولتاژهای متفاوت که منجر به عبور جریان بیش از حد مجاز می‌شود) اتفاق نمی‌افتد. وجود انبر جوشکاری کمک خواهد کرد تا الکترودها به آسانی و با سرعت در جوشکاری تعویض گردند. وظایف انبر جوش عبارتند از:
- برقراری اتصال جریان الکتریکی میان الکترود و انبر جوش
- امکان قرار دادن الکترود جوشکاری در زوایای جوش ۴۵ درجه و ۹۰ درجه
- نگهداری کابل‌های الکترود با دو پیچ آلن
- عایق بودن انبر جوش جهت جلوگیری از برق گرفتگی و حفظ ایمنی
مشخصات ظاهری انبر جوش
انبر جوش در شکل‌ها و سایزهای متفاوتی ساخته می‌شود. هر نوع انبر جوش برای نوع خاصی از الکترودها با قطر داخلی متفاوت مناسب است. همچنین هر یک از آنها قادر به عبور دادن جریان الکتریکی ماکزیمم متفاوتی است. برای بهره‌مندی از دستگاه‌های جوشکاری ۳۰۰ آمپر، استفاده از انبر جوش بزرگتر منطقی‌تر است.
عایق بودن دسته انبر جوش
دسته انبرهای جوش از مواد عایق و نارسانا ساخته شده‌اند. بنابراین جریان برق و گرما را تا حد تحمل مواد نارسانای استفاده شده در ساخت دسته‌ها، منتقل نمی‌کنند. زمانی که الکترود تنها به اندازه پنج سانتیمتر از نوک انبر فاصله دارد باید آن را از داخل انبر بیرون آورد و جدا کرد. در غیر اینصورت در هنگام جوشکاری به عایق انبر آسیب زده می‌شود. استفاده از تمام الکترود بدون جدا کردن از انبر باعث سوختگی عایق می‌شود. همچنین احتمال شوک الکتریکی را بالا می‌برد؛ زیرا قوس الکتریکی در این حالت به انبر انتقال پیدا می‌کند یا اینکه انبر جوش به دلیل قرار گرفتن در معرض گرما آسیب می‌بیند.
نکات ایمنی در حین استفاده از انبر جوش
برای جلوگیری از خطرات در هنگام استفاده از انبر جوشکاری به نکات زیر دقت کنید:
- هیچ گاه از انبر نگهدارنده الکترود که عایق آن آسیب دیده است استفاده نکنید.
- هیچ گاه نوک انبر را در داخل آب فرو نبرید یا آن را خنک نکنید.
- انبر روی سطوح رسانا قرار داده نشود.
- به انبرهایی که در یک زمان به دو دستگاه جوشکاری متصل هستند دست زده نشود.
- به افرادی که انبر و الکترود در دست دارند، تماس صورت نگیرد.
فاکتورهای مهم در انتخاب انبر جوش مناسب
رعایت موارد زیر برای خرید و انتخاب انبر جوش مهم است:
- انبر جوشکاری باید سبک، متعادل و دارای گیره باشد به گونه‌ای که تعویض الکترود و کار با آن راحت باشد در غیر اینصورت حمل و نقل آن مشکل بوده و باعث خستگی مفرط جوشکار می‌شود.
- انبر جوش باید دارای روکش عایق قوی از جنس کائوچو، الستیک و… باشد. فک انبر جوشکاری (دهانه انبر جوش) باید به گونه‌ای باشد تا بتواند الکترود را محکم و در زاویه دلخواه نگه دارد.
- اگر می‌خواهید انبر جوشکاری تهیه کنید، حتما دقت کنید که متناسب با جریان مصرفی انتخاب شود تا مقاومت کافی برای استفاده زیاد و سخت را داشته باشد. اگر انبر جوشکاری را برای جریان بیشتر استفاده کنید، انبر داغ می‌شود و می‌سوزد. برای سرد کردن انبر جوش داغ شده، هیچ گاه آن را در آب فرو نبرید. البته داغ شدن انبر اتصال فقط به دلیل جریان بیشتر اتفاق نمی‌افتد.گاهی کثیف یا شل بودن انبر و یا کابل می تواند باعث داغی شود.
ابزار آلات جوش آروا را مشاهده کنید.
انبر اتصال چیست؟
همانطور که از نام انبر اتصال پیداست، از این ابزار جهت اتصال دادن و نگه داشتن دو قطعه که معمولا نمی‌توان آنها را با دست در کنار هم نگه داشت، استفاده می‌شود. با کمک این ابزار و نگه داشتن دو قطعه در کنار هم می‌توان به راحتی جوشکاری را انجام داد. بستگی به اندازه قطعاتی که می‌خواهید در کنار هم قرار دهید، یا جنس آنها، مدل انبرها عوض می‌شود. بسته به تجربه کاری، مشخصا تشخیص بهترین نوع انبر اتصال برای کارهایتان راحت‌تر می‌شود. در زیر می‌توانید لیستی از انواع انبرهای اتصال را ببینید.
- گیره C یا گیره G: معمول‌ترین انبر اتصال را به نام گیره C یا گیره G می‌شناسند. اگر دو قطعه برای آنکه در کنار هم باقی بمانند، به فشار قابل ملاحضه‌ای نیاز داشته باشند، گیره C یا گیره G استفاده می‌شود. برخی از انواع گیره C یا گیره G را می‌توان قفل کرد. این قابلیت برای جوشکاری با الکترودهای دستی خیلی ضروری است و کارکرد این نوع انبر را نیز افزایش می‌دهد. یکی از معایب این گیره به سختی از قطعه کار جدا می‌شود و تنظیم مجدد آن در برابر سایر انبرها دشوار است.
- انبر اتصال F یا انبر کشویی: این انبرها، بهترین جایگزین انبرهای C هستند. زیرا علاوه بر آنکه می‌توان آن را به راحتی از قطعه کار جدا کرد، می‌توان دو قطعه سنگین را نیز در کنار هم نگه داشت. کار با این انبر به حدی آسان است که می‌توانید حتی با یک دست، انبر را مجددا تنظیم کنید.
- انبر اتصال قفل شو: برای جوشکاری مواد کوچک از گیره‌های قفل شو استفاده می‌شود. این نوع گیره‌ها شباهت زیادی به انبرهای قفل‌شو دارند، اما برای بازه بزرگتری از کار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این انبرها را برای جوشکاری ورقه‌های فلزی بیشتر استفاده می‌کنند.
- گیره‌های جهشی: علاوه بر آنکه استفاده از این نوع انبرها آسان‌تر است، صرفه اقتصادی آنها نیز بیشتر است. کافیست برای استفاده دسته آنها را فشار دهید و انبر را باز کنید. تنها ایرادی که می‌توان از این انبرها گرفت ظرفیت کوچک باز شدن آنهاست. چنین ظرفیت کوچکی باعث می‌شود که نتوان از آنها در جوشکاری‌های دستی که دو قطعه نسبتا بزرگ را باید در کنار هم نگه داشت، استفاده کرد.
- گیره دو محور: از این گیره‌ها می‌توان برای نگه داشتن دو لوله یا میله با زاویه مشخص استفاده کرد. حتی نیازی نیست این دو لوله، دقیقاً به یک اندازه باشند. گیره‌های دو محوره را بر روی میزهای جوشکاری ثابت می‌کنند. معروفترین گیره دو محوره، گیره ۹۰ درجه که منجر به ثابت نگه داشتن میله‌ها در زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم می‌شود.
- گیره واکنشی سریع: گیره‌های واکنشی سریع، تفاوت زیادی با سایر گیره‌ها ندارند؛ تنها تفاوت آنها این است که یک فرد به تنهایی نیز می‌تواند از آنها حین عمل جوشکاری استفاده کند. برای همین استفاده از این نوع انبرها یا گیره‌ها بسیار محبوب شده است.
- انبرهای لوله‌ای: انبرهای لوله‌ای از نظر شکل ظاهری به شدت شبیه به گیره‌های نوع F هستند با این تفاوت که به جای محور کشویی، در ساخت آنها، از یک لوله استفاده می‌کنند.
- انبرهای vice grip: کاربرد این انبرها در جوشکاری‌های اتوماتیک است. این نوع انبرها برای نگه داشتن ورقه‌های کوچک یا مواد کوچک دیگر در کنار هم در حین جوشکاری استفاده می‌شود.
فاکتورهای مهم در خرید انبر اتصال
هنگام خرید یک انبر اتصال، باید به یک سری نکات توجه کرد. از جمله این موارد عبارتند از:
- مواد به کار رفته:
از مواد گوناگونی در ساخت انبرهای اتصال جوشکاری استفاده می‌شود. مانند فولادهای ضد زنگ، چدن یا حتی آهن. استفاده از هر نوع آنها بستگی به میزان تمایل شما به صرف هزینه و جایگزین کردن گیره‌های زنگ زده و قدیمی با گیره‌های نو هستید.
- جزئیات ساخت و ساز:
اینکه بدانید روش ساخت انبرهای اتصالی که انتخاب کرده‌اید، چگونه است کمک شایانی به انتخاب انبر می‌کند. آیا فرایند ساخت آنها ابتدا به صورت جدا و سپس چسباندن قطعات به هم بوده است یا آنکه از ابتدا آنها را یکسر ساختند؟ آیا جنس خریداری شده اصل است؟ جنس عایقی که روی دسته آنها قرار دارد، چیست؟ اغلب اوقات می‌توانید اطلاعات این چنینی را بر روی برچسب محصول بیابید.
- دسته‌ها:
بر روی قسمت درونی برخی از گیره‌ها، از مواد نرم یا پلاستیکی استفاده شده است این مواد منجر می‌شود به هنگام کار، ورق یا قطعه مورد نظرتان دچار خراشیدگی یا آسیب نشود. چنین آیتمی منجر به افزایش قیمت گیره‌ها می‌شود، اما وجود آنها در پروژه‌هایی که نیازمند دقت بالا برای جلوگیری از خراشیدگی و ایجاد ناهنجاری‌های زیبا شناختی است کاملاً احساس می‌شود.
- ظرفیت باز شدن دهانه:
مطمئنا افزایش ظرفیت باز شدن دهانه باعث می شود از یک گیره بتوان در پروژه‌های متفاوت استفاده کرد. برای همین توجه به ظرفیت باز شدن دهانه یکی دیگر مواردی است که باید قبل از خرید گیره به آن توجه کرد.
به سرپیک‌ها و انبرهای جوشکاری نگاهی بیاندازید.
تعداد گیره‌های مورد نیاز در جوشکاری
هر چقدر که پروژه کاری شما بزرگتر باشد، میزان استفاده از گیره ها نیز بیشتر می‌شود برای همین سعی کنید مایحتاج بسته جوشکاری خود را با چیزی نزدیک به ۱۰ یا ۱۲ عدد انبر اتصال جوشکاری مجهز کنید و توجه داشته باشید هرچی که بر روی پروژه بزرگتری کار می‌کنید، نیازمند تعداد بیشتر گیره نیز هستید. حال مجموعه انبرهای خود را بر اساس تجربه خود گسترش دهید. البته مشخصا استفاده از ١٠ انبر نوع C به کارتان نخواهد آمد در واقع شما باید انبرهای متنوع با کارکردهای بسیار داشته باشید.
نکات ایمنی در مورد استفاده از گیره‌های جوش
- گیره مناسب کار را انتخاب کنید: از گیره ها می‌توان در کارهای مختلفی و با اهداف مختلفی استفاده کرد. برای همین انتخاب بهترین نوع گیره به هنگام کار بر روی پروژه و قطعات بسیار مهم است.
- در صورت امکان از حداقل دو گیره استفاده کنید: اگر تنها از یک گیره استفاده کنید، قطعات موقع کار دچار چرخش‌های جزئی خواهند شد؛ بنابراین استفاده حداقل از دو گیره منجر به ثابت ماندن قطعه در کنار سایر قطعات خواهد شد و عمل جوشکاری را به مراتب آسان‌تر خواهد کرد.
- از بالشتک استفاده کنید: اگر از گیره‌هایی که دارای مواد نرم پلاستیکی هستند، برای نگه داشتن قطعات استفاده نمی‌کنید، می‌توانید برای جلوگیری از ساییدگی یا ایجاد علائم ناخواسته، از بالشتک یا مواد نرم مانند چوب بین انبر و قطعه استفاده کنید.
- گیره‌ها را بیش از حد محکم نکنید: گیره‌ها را تا جایی که مواد دچار آسیب نشوند محکم کنید. در این صورت به هنگام جوشکاری، قطعه مورد نظر نمی‌چرخد. البته به یاد داشته باشید محکم کردن زیاد یک گیره نیز منجر به آسیب به قطعه می‌شود.
- پس از اتمام کار ، گیره ها را بردارید: پس از آنکه اطمینان حاصل کردید عمل جوشکاری به اتمام رسیده است گیره‌ها را حتماً بردارید.
- گیره‌ها را تمیز نگه دارید: در صورتی که به مدت زمان طولانی از گیره‌ها استفاده نمی‌کنید، حتما آنها را روغن کاری کنید. تا دفعه بعدی که به آنها احتیاج دارید استفاده از آنها آسان باشد.
توصیه‌های ایمنی برای استفاده از انبر اتصال
- درست در میانه کار به یاد اتصال گیره‌ها نیافتید. چنین چیزی علاوه بر آنکه به گیره آسیب می‌رساند، منجر به برق گرفتگی شما و آسیب به اندام‌های شما نیز می‌شود. ابتدا انبر اتصال را بزنید، سپس اقدام به جوشکاری کنید.
- متناسب با نوع دستگاه جوش و کاری که انجام می‌دهید، انبر جوش و انبر اتصال مناسب را انتخاب کنید.
- جایی که انبر اتصال و الکترود را به بدنه اتصال می‌دهید باید رسانا باشد.
- برای سرد کردن انواع اتصال و الکترود آنها را در آب فرو نبرید.
نتیجه گیری
با شناخت کاربرد انبر اتصال و انبر جوش و شناخت ویژگی‌های آنها همراه با کاربری مورد نظر، می‌توان فرآیندی ایمن و یک جوشکاری باکیفیت ارائه داد. شرکت آروا تولیدکننده انواع اینورتر جوشکاری است که به همراه این دستگاه در اکثر موارد انبر جوش و انبر اتصال مناسب با آن را به خریدار ارائه می‌کند.
){kind=link}
بدون دیدگاه