نکات ایمنی کار با اره زنجیری؛ آنچه باید بدانید تا ایمن و حرفه ای برش بزنید

نکات ایمنی کار با اره زنجیری، مهم ترین چیزی است که هر کسی قبل از روشن کردن این ابزار قدرتمند باید یاد بگیرد. اره زنجیری با اینکه سرعت و قدرت زیادی دارد و می تواند تنه های ضخیم را در چند ثانیه به دو نیم کند، به همان اندازه خطرناک است و کوچک ترین غفلت، ممکن است به آسیب های جدی یا حتی جبران ناپذیر منجر شود.

در این مطلب، به زبانی ساده و کاربردی، نکاتی را می خوانید که رعایت آن ها امنیت شما و اطرافیانتان را هنگام کار با این ابزار تضمین می کند.

چرا نکات ایمنی کار با اره زنجیری را باید جدی بگیریم؟

اگر دنبال نکات ایمنی کار با اره زنجیری هستید، احتمالاً می دانید اره زنجیری چیست بگذارید با یک مثال ساده شروع کنیم: تصور کنید راننده ای هستید که بدون کمربند ایمنی در جاده ای کوهستانی رانندگی می کنید. اره زنجیری هم همین قدر خطرناک است، اگر بدون رعایت اصول با آن کار کنید. این ابزار به تنهایی قدرت بالایی دارد و در صورت اشتباه، فرصت جبران نمی دهد. از همین رو، رعایت نکات ایمنی، بخشی از مهارت استفاده از آن به شمار می آید، نه چیزی اضافی یا اختیاری.

بیشتر بخوانید: بهترین مارک اره موتوری بنزینی

آماده سازی پیش از شروع کار با اره زنجیری

هر عملیات موفقی با یک آماده سازی درست شروع می شود. در مورد اره زنجیری، این آماده سازی دو جنبه دارد: آماده سازی اپراتور و آماده سازی ابزار.

آماده سازی اپراتور:

لباس ایمنی کامل بپوشید. شامل کلاه ایمنی با محافظ صورت، عینک ایمنی، دستکش ضد برش، شلوار مخصوص ضدبرش، کفش ایمنی ساق بلند و گوش گیر.

در وضعیت جسمی مناسب باشید. مثلاًاگر خواب آلود، خسته یا تحت تأثیر دارو هستید، به هیچ عنوان کار با اره زنجیری را آغاز نکنید.

آموزش دیده باشید؛ چراکه، کار با اره زنجیری نیاز به آموزش عملی دارد. از ویدئوهای آموزشی گرفته تا کارگاه های حرفه ای؛ قبل از شروع حتماً آموزش ببینید.

آماده سازی ابزار:

بررسی وضعیت فنی دستگاه: زنجیر را از نظر تیز بودن، کشش صحیح و اتصال محکم بررسی کنید. روغن کاری زنجیر نیز نباید فراموش شود.

کنترل سیستم ترمز و گاز: مطمئن شوید ترمز زنجیر در شرایط مناسب کار می کند و ماشه گاز، روان و سریع عمل می کند.

سوخت گیری ایمن (در مدل های بنزینی): هرگز هنگام روشن بودن یا زمانی که دستگاه داغ است، اقدام به سوخت گیری نکنید. این کار باید در فضای باز انجام شود.

بیشتر بخوانید: بهترین برند اره زنجیری در بازار ایران

نکات ایمنی کار با اره زنجیری حین کار: ۵ اصل طلایی برای جلوگیری از حادثه

استفاده درست از اره زنجیری در زمان کار، مهم ترین مرحله برای حفظ ایمنی است. در این بخش ۵ اصل کاربردی را برایتان شرح می دهم:

• همیشه با هر دو دست کار کنید: حتی اگر به نظر می رسد یک دست تان کافی ست، این کار ریسک بازگشت (Kickback) را چند برابر می کند.
• اره را بالاتر از شانه نبرید: کنترل ابزار در ارتفاع بالا بسیار دشوار است و در صورت بروز حادثه، واکنش شما بسیار کند خواهد بود.
• از نوک تیغه استفاده نکنید: بیشترین حوادث بازگشت زمانی رخ می دهد که نوک تیغه با چوب یا مانعی برخورد می کند. همیشه بخش میانی زنجیر را برای برش انتخاب کنید.
• اطراف خود را امن کنید: هیچ کس نباید تا شعاع حداقل ۵ متری شما قرار بگیرد. به ویژه اگر در فضای عمومی یا گروهی کار می کنید.
• حواستان به مسیر برش باشد: هنگام قطع درخت، اگر تنه درخت ناگهان بشکند یا به سمتی بیفتد که پیش بینی نشده، عواقب خطرناکی دارد. مسیر فرار خود را از پیش تعیین کنید.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید اره زنجیری

نکات تکمیلی ایمنی در پایان کار

بسیاری از آسیب ها پس از اتمام برش و هنگام جابجایی یا خاموش کردن اره رخ می دهد. بنابراین:

حتماً قبل از کنار گذاشتن اره، ترمز زنجیر را فعال کنید.

روغن را چک کنید. در نظر داشته باشید کم شدن روغن زنجیر پس از کار طبیعی است؛ در صورت استفاده مجدد، بررسی را فراموش نکنید.

تمیزکاری پس از هر بار استفاده را فراموش نکنید. خاک اره، چسب صمغی و گرد و غبار باعث فرسایش زنجیر و کاهش عمر دستگاه می شود.

اره را در جای مناسب نگهداری کنید. اره را در محیط خشک و به دور از تابش آفتاب مستقیم نگه  دارید. بهتر است با کاور مخصوص آن را بپوشانید.

بیشتر بخوانید: راه اندازی اره زنجیری

۶ اشتباه رایج کاربران اره زنجیری (و راه حل آن ها)

اگر به دنبال افزایش ایمنی خود هستید، باید بدانید رایج ترین اشتباهاتی که اپراتورها مرتکب می شوند کدام اند و چطور باید از آن ها جلوگیری کرد:

• استفاده از زنجیر کند: برش سخت تر می شود، احتمال گیر کردن بالا می رود و خطر افزایش می یابد. راه حل؟ زنجیر را مرتب تیز کنید.
• نداشتن لباس ایمنی: حتی برای یک برش ساده هم باید تمام تجهیزات ایمنی را بپوشید.
• قرار گرفتن روی سطوح لغزنده: روی زمین خیس یا پر از برگ خشک نایستید. پایدار بودن بدن، مهم ترین عامل در حفظ کنترل است.
• بی توجهی به ترمز زنجیر: همیشه پیش از شروع کار، تست عملکرد ترمز را انجام دهید.
• برش تنه های معلق یا متحرک: درخت یا چوبی که به درستی مهار نشده باشد، در حین برش می چرخد یا می افتد و کنترل از دست شما خارج می شود.
• روشن کردن دستگاه در حالت درگیری زنجیر: اره باید در حالت خاموش و بدون تماس زنجیر با جسم روشن شود. راه اندازی نادرست یکی از دلایل اصلی بریدگی دست است.

کلام آروا:

در این مطلب با تمرکز کامل بر نکات ایمنی کار با اره زنجیری، سعی کردیم همه مواردی را پوشش دهیم که برای کار ایمن و حرفه ای با این ابزار نیاز دارید. در دستان یک کاربر آگاه، اره زنجیری می تواند ابزاری قدرتمند و پربازده باشد. اما در صورت سهل انگاری، همین ابزار می تواند خطرناک ترین وسیله ای باشد که تاکنون با آن کار کرده اید.

توصیه نهایی کارشناسان آروا به عنوان مهندسان فنی این است: آموزش را جدی بگیرید، تجهیزات ایمنی را دست کم نگیرید، و هیچ گاه به ابزار قدرتمند بدون احتیاط نزدیک نشوید.

---

سوالات متداول:

آیا اره زنجیری برقی ایمن تر از مدل بنزینی است؟

مدل های برقی معمولاً قدرت پایین تری دارند و برای مصارف خانگی طراحی شده اند، اما همچنان نیاز به رعایت تمام نکات ایمنی دارند. تنها مزیت آن ها صدای کمتر و حذف سوخت گیری است.

چند وقت یک بار باید زنجیر را تیز کرد؟

بسته به نوع چوب، شدت کار و طول زمان استفاده، ممکن است هر چند روز یا حتی هر روز نیاز به تیز کردن داشته باشد. کاهش سرعت برش، صدای متفاوت و براده های بسیار ریز از نشانه های کند شدن زنجیر است.

آیا کودکان می توانند اره زنجیری را دست بگیرند؟

تحت هیچ شرایطی. این ابزار فقط باید توسط بزرگسال آموزش دیده و با تجربه مورد استفاده قرار بگیرد.

در زمان کار با اره زنجیری باید فاصله ایمن با چه چیزی رعایت شود؟

نه فقط با افراد اطراف، بلکه با کابل های برق، اشیای قابل اشتعال، پنجره ها و وسایل حساس. فاصله مناسب با هرکدام بسته به نوع فضا متفاوت است.

چه زمانی باید اره زنجیری را به سرویس تخصصی برد؟

اگر مشاهده کردید که موتور به درستی روشن نمی شود، صدای غیرعادی دارد، زنجیر به درستی نمی چرخد یا نشت روغن یا سوخت دیده می شود، باید فوراً به متخصص مراجعه کنید.