انواع اتصالات جوشکاری + کاربرد هر کدام از آن ها

برای اینکه بتوانیم کار جوشکاری را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم باید اطلاعات جامع و کاملی در مورد اتصالات جوشکاری داشته باشیم. به همین منظور قصد داریم در اینجا به بررسی کامل انواع اتصالات در جوشکاری بپردازیم و نکات مهم در این رابطه را کاملا توضیح دهیم.

آشنایی با اتصالات جوشکاری

متصل و یکپارچه کردن مصالح به یکدیگر به کمک حرارت دادن را جوشکاری می‌گویند. معمولا این کار با استفاده از فشار یا مواد پرکننده انجام می‌شود. فلز مبنا به مصالحی گفته می‌شود که باید به هم وصل شوند و فلز پرکننده یا فلز جوش به ماده‌ای گفته می‌شود که این اتصال را برقرار می‌کند. برای ذوب کردن فلز مبنا و فلز جوش، به حرارات دادن نیاز داریم تا بتوانیم مواد را به حالت سیال در آوریم، تا مخلوط کردن آن‌ها ممکن شود.

استفاده کردن از نیروی برق به عنوان منبع حرارتی از متداول‌ترین روش‌های جوشکاری مخصوصاً برای جوش فولاد است که مصارف ساختمانی دارد. به همین دلیل از قوس الکتریکی در بیشتر اوقات استفاده می‌شود.

از تخلیه جریان خیلی زیاد، که بین الکترود یا همان فلز جوش و فلز مبنا که از داخل ستونی از مواد گازی یونیزه به نام پلاسما انجام می‌‌گیرد؛ قوس الکتریکی گفته می‌شود. در جوش قوس الکتریکی، بدون اعمال فشار، کار ذوب مواد و اتصال آنها به هم، در طول قوس الکتریکی انجام می‌شود.

اتصالات جوشکاری به چه معنی است؟

برای یکپارچه کردن قطعات مختلف در سازه‌هایی که از قطعه‌های مختلفی تشکیل شده است از اتصالات جوشکاری استفاده می‌شود. نقش اتصالات در یکپارچه کردن این سازه‌ها بسیار حائز اهمیت است. اتصالات جوشکاری یکی از پارامترهای جوشکاری است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.

اتصالات دارای دو نوع است، اتصالات متحرک که قابلیت باز و بسته شدن دارند و اتصالات ثابت که این قابلیت رو ندارند و کاملا ثابت هستند. اتصالات دارای انواع مختلفی است که در ادامه به بررسی انواع اتصالات جوشکاری می‌پردازیم.

اتصالات جوشکاری چند نوع دارد؟

انواع جوشکاری و قرار گرفتن قطعات قابل اتصال نسبت بهم، از نظرانواع جوش طبقه بندی می‌شوند. پنج نوع از اتصالات جوش در سازه‌های فولادی خیلی رایج‌ و مورد توجه است که عبارتند از:

1.  لب به لب
2.  روی هم
3.  گونیا یا گوشه
4.  پیشانی
5.  سپری

۱. اتصالات جوشکاری لب به لب و انواع آن

در باب اول از انواع اتصالات جوشکاری به توضیح اتصال لب به لب خواهیم پرداخت. برای اتصال دادن ورق‌های مسطح با میزان ضخامت یکسان از اتصال لب به لب استفاده می‌شود.

هنگام استفاده کردن از جوش شیاری در اتصال لب به لب، با نفوذ کامل، اندازه این اتصال به حداقل می‌رسد و از نظر ظاهری، جوشکاری خوبی است. اتصال لب به لب خود دارای انواع مختلفی است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

۱. اتصال لب به لب تخت

آماده سازی امکانات در اتصال لب به لب تخت ساده و ارزان است ولی این اتصال دارای ضخامت کافی نیست. جوش لب به لب تخت بسته، یک نوع دیگر از اتصال است که در آن، بین قطعات فاصله‌ای وجود ندارد. این نوع اتصال به صورت جوشکاری گازی و جوشکاری قوسی بیشتر انجام می شود.

---

بیشتر بخوانید: انواع گاز جوشکاری

---

۲. اتصالالات جوشکاری لب به لب با پخ V شکل

برای قطعات ضخیم قابل استفاده است و دارای استحکام بالا است.

۳. اتصال لب به لب با پخ نیم جناغی

این اتصال دارای دو نوع، یک طرفه و دو طرفه است.

۴. اتصال لب به لب با پخ V دو طرفه

در این حالت از اتصال، پیچیدگی زیادی وجود ندارد و کاملا قابل کنترل است و در قطعه هایی با ضخامت زیاد از این جوش استفاده می‌شود.

۵. اتصال لب به لب به شکل J

این روش اتصال جوشکاری دارای هزینه بالایی است و در پروژه‌هایی که احتیاج به استحکام بالایی دارد استفاده می‌شود. میزان مصرف الکترود مصرفی در این نوع اتصال کم است.

۶. اتصال لب به لب U شکل دو طرفه

از این نوع اتصال در قطعات با ضخامت بالا و استحکام زیاد مورد استفاده است.

۷. اتصال لب به لب U شکل یک طرفه

در این روش امکان جوشکاری یک طرفه وجود دارد و مصرف الکترود در این نوع اتصال کمتر است. به همین نسبت، از حالت دو طرفه، ارزان‌تراست.

مزایا و معایب اتصالات جوشکاری لب به لب چیست؟

1. مزایا:
   از مزیت‌های این نوع از اتصال، خارج شدن از مرکزیت وجود ندارد ولی معمولا در اتصالات روی هم وجود دارد.

2. معایب:
   از معایب اتصالات لب به لب این است که حتما باید اتصال به صورت پخ زدن لبه‌ها و هم راستا قرار دادن آن‌ها در محل جوشکاری باشد و از قبل آماده سازی شده باشد. به همین دلیل اتصال لب به لب باید با دقت انجام گردد و در صورت امکان باید در شرایط کارخانه انجام شود تا امکان نظارت کردن دقیق وجود داشته باشد.

۲. اتصالات جوشکاری روی هم

اتصال جوشکاری روی هم، از ساده‌ترین و متداول‌ترین نوع جوشکاری است. به دلیل اینکه با یک برش عادی روی قطعه مورد نظر می‌‌توان، آن را برای جوشکاری آماده کرد.

اتصال روی هم چه مزایایی دارد

از مزایای عمده این اتصال روش ساده اجرای آن است که در آن می‌توانید بدون نیاز به دقت زیاد قطعه‌های مورد نظر را روی هم قرار داده و جوشکاری کنید. با جابه‌جا کردن تکه‌های روی همدیگر می‌شود؛ خطاهای کوچک در ساخت را برطرف کرد و تنظیمات طولی مورد نظر را انجام داد.

یکی دیگر از مزایای اتصال روی هم این است که در این نوع از اتصال نیازی به آماده‌سازی خاصی وجود ندارد و معمولاً با یک برش معمولی به وسیله شعله می‌شود که لبه‌ها را برای جوشکاری آماده کرد. جوش به کار رفته در این نوع از اتصالات معمولا جوش گوشه است.

از دیگر مزایای اتصال روی هم، متصل کردن ورق‌هایی با ضخامت‌های مختلف است. این نوع اتصال مربوط به متصل کردن قطعه‌هایی مثل نبشی و ناودانی به ورق‌های اتصال به وسیله جوش گوشه است که به راحتی امکان‌پذیر است.

۳. اتصال جوش گونیا یا گوشه

برای ساخت قطعات به شکل  قوطی که دارای استحکام و مقاومت کافی در برابر لنگر پیچشی موجود در تیرها و ستون‌ها هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این جوش‌ها لازم است از اتصال گونیا یا گوشه استفاده شود.

۴. اتصال جوش پیشانی

این نوع از اتصالات معمولا در قطعاتی به کار می‌رود که برای نگه‌ داشتن دو یا چند ورق در یک سطح به حالت خاص می‌باشد. معمولا این مورد از اتصال در سازه‌ها نقشی ندارند. ولی به هر حال در پروژه‌ها مواردی پیش می‌آید که استفاده از این نوع اتصال لازم است.

۵. اتصال جوش سپری

در این بخش از جوشکاری در مورد اتصال سپری توضیح داده می‌شود که برای ساخت قطعات I و T شکل، در سازه‌هایی با  اتصال سخت و نشیمن‌گاه در تیرهای فولادی استفاده می‌شود و لازم به ذکر است متصل کردن بخش‌ها به یکدیگر با زاویه انجام می‌گردد، در این نوع سازه‌ها از جوش گوشه و شیاری استفاده می‌شود.

انواع وضعیت در اتصالات جوشکاری

با توجه به نحوه قرار گرفتن مکان جوش نسبت به جوشکاری، وضعیت های جوشکاری زیر وجود دارد:

1. حالت تخت
2. حالت افقی
3. حالت قائم
4. حالت بالای سر یا سقفی

نکات ایمنی در جوشکاری

رعایت کردن اصول ایمنی یکی از مهم‌ترین مواردی است که کاربران جوشکار و متصدیان کارگاه‌ها باید به آن اشراف کامل داشته باشند. اگر مسائل ایمنی نادیده گرفته شود و بی‌توجهی شود عواقب جانی و مالی جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت. به عنوان مثال ایمنی جوشکار، ایمنی دربرابربرق گرفتگی، ایمنی در برابر حریق، ایمنی ماشین‌های جوشکاری و… برای مطالعه بیشتر نکات ایمنی در جوشکاری کلیک کنید.

جمع بندی

در این مطلب به صورت کامل به انواع اتصالات جوشکاری پرداختیم. امید داریم این مطالب برای شما مخاطبان عزیز مفید و کارآمد باشد. در صورتی که برای جوشکاری نیاز به دستگاه جوش دارید حتما با مشاورین آروا تماس بگیرید و بهترین محصول مورد نیاز با کارتان را تهیه کنید.